This post is also available in: Engels

​De kernramp
Op 26 april 1986 vond in Chernobyl nabij het plaatsje Pripyat een ongeluk in reactor nummer 4 plaats. In eerste instantie wilde het Sovjet regime dit in de doofpot stoppen echter werd op 28 april in een aantal kerncentrales in Zweden hoge straling gemeten. Nadat men had uitgesloten dat de straling uit de eigen reactors was ontsnapt kon men via de wind bepalen dat deze uit Chernobyl moest komen. Na lang aandringen gaf Moskou toe dat er een ongeval had plaatsgevonden.

De geschiedenis van Chernobyl
Het plaatsje chernobyl dat rond het jaar 1200 is ontstaan werd voornamelijk bewoond door Joden. Ten tijde van de tweede wereldoorlog zijn deze door de Duitsers beroofd en vermoord of gedeporteerd. In 1970 startte men er met de bouw van het reactorcomplex bestaande uit vier reactoren, elk met een vermogen van 1000 MegaWatt. In 1977 werd de eerste reactor in gebruik werd genomen. Later werden reactor 5 en 6 gebouwd. Deze zouden in november 1986 in gebruik worden genomen. Tijdens de bouw van de reactoren werd voor de werknemers van de kerncentrale de stad Pripyat gebouwd. Deze stad met als stadsspreuk “gezondheid voor het volk is rijkdom voor het land” diende als voorbeeldstad voor de toenmalige Sovjet Unie. De stad was voor Sovjet begrippen voorzien van veel voorzieningen en luxe, ongewoon voor mensen buiten die stad.
​
De evacuatie
Pas 24 uur later besloot de Sovjet regering alle 137.000 mensen in een straal van 30 km rond de centrale te evacueren. na 36 uur waren alle mensen geëvacueerd. Omdat er werd verteld dat ze na een week weer terug konden keren werden alle waardevolle bezittingen achter gelaten voor plunderaars.

De bouw van de Sarcofaag
Direct na het ongeval werd er een betonnen sarcofaag, met lood bekleed, om reactor nummer 3 en 4 gebouwd. Deze moest het lekken van radioactiviteit voorkomen. Een deel van deze sarcofaag stortte in 2013 in boven de turbinehal. De straling rond de centrale nam echter niet toe. Vanwege de slechte constructie is men bezig met het bouwen van een nieuwe sarcofaag die verdere bescherming moet bieden voor de komende 100 jaar.

Omdat de sarcofaag zo snel gebouwd moest worden en er geen goede fundering is, is een deel van het dak van de sarcofaag in 2013 ingestart op de turbinehal. De stralingsniveau’s namen na dit ongeval gelukkig niet toe.Vanwege de energiebehoefte van de Sovjet Unie werd er nog tot het jaar 2000 energie geproduceerd in verschillende reactoren.

Feiten:
– 30 km exclusion zone: 2600 km² Oekraine, 2200 km², 188 dorpen in totaal
– Teruggekeerde bewoners (april 2015) 162
– Gemiddelde leeftijd teruggekeerde bewoners 86, gemiddelde leeftijd Kiev: 60 (waarschijnlijk door stress en bacterieresistentie)
– dagelijks werken er 2000 mensen aan de sarcofaag, 2500 mensen aan het ontmantelen van de overige reactoren en 3500 mensen in overige functies zoals koks, administratie, beveiliging, winkels, afvoer van nucleair materiaal enz, enz.

De bouw van de nieuwe sarcofaag New Safe Confinement (NSC or New Shelter)
Vanwege de snelle bouw van de oude sarcofaag en het snelle verval waarmee deze te kampen heeft, werd gestart met de bouw van een nieuwe sarcofaag. Deze moet de komende 100 jaar zorgen dat de buitenwereld beschermd wordt voor de gevaren van de geëxplodeerde reactor.

De nieuwe sarcofaag werd op 29 november 2016 over de oude heengeschoven. Dit gebeurede in 1 dag. Het verplaatsen van het hele gevaarte werd uitgevoerd door he Nederlandse bedrijf Mammoet Transport. De nieuwe sarcofaag moet ervoor zorgen dat er geen straling meer lekt en de beschadigde reactor veilig kan worden afgebroken.
​
De kosten van de nieuwe sarcofaag en het saneren van de beschadigde reactor zijn begroot op €2.15 miljard euro (US$2.3 billion). De kosten van de nieuwe sarcofaag zijn alleen al €1.5 miljard.
​
Aan deze constructie wordt dagelijks door 2000 mensen gewerkt. Vanwege de hoge straling wordt er dagelijks maar 2 uur gewerkt gedurende 15 dagen. Na deze periode krijgt een werknemer 15 dagen verlof waarna er weer 15 dagen gewerkt wordt enz, enz.

Straling:
Straling wordt uitgedrukt in microsievert (μSv). Mensen zijn zich vaak niet bewust van de altijd aanwezige achtergrondstraling. Deze ligt normaal gesproken tussen de 0.08 en 1 μSv per uur. De gemiddelde achtergrondstraling is ongeveer 0.15 μSv/u in de open lucht. In gebouwen is de achtergrondstraling vaak iets hoger door het gebruik van graniet of beton dat van nature een hogere straling afgeeft. Het lichaam is in staat zichzelf te herstellen bij kleine doses. Het RIVM schat het aantal sterfgevallen in Nederland op ongeveer 2000 per jaar als gevolg van achtergrondstraling.

</a

Stralingsdosis:
– het eten van een banaan – 0.01 μSv
– een dagtrip naar Chernobyl – 2.2 μSv
– röntgenfoto bij de tandarts – 5.0 μSv
– vlucht van Kiev naar Toronto – 22 μSv vanwege de kortere afstand tot de dampkring
– CT scan van het borstgebied – 7 mSv
– maximale jaardosis van een werknemer van Chernobyl – 50mSv
– maximale dosis voor een reddingswerker in geval van een nucleaire ramp – 250mSv (250.000 μSv)
– mogelijke overlevingskans bij onmiddellijke behandeling – 4sV
– fatale dosis – 8 sV
– 5 minuten tijdens het exploderen en de meltdown van reactor nummer 4 – 25sV

De achtergrondstraling direct naast de centrale is 4μSv/u. Binnen de 30 km zone is het stralingsniveau ongeveer gelijk aan dat in Nederland. (met uitzondering van The Red Forest waar tijdens de ramp veel reactordeeltjes terecht zijn gekomen en mos dat als een filter werkt en straling absorbeert). De maximale straling tijdens onze trip was 881 μSv/uur bij een kledingstuk van een van de brandweermannen die na de ramp radioactief afval terug de reactor in moesten scheppen (zie foto’s).